Botoksun amaç ve sonuçları öğrenildikçe dünyada kullanımı artan, en kolay ve en hızlı kırışıklık yok etme yöntemidir. Fakat ismi sık duyulmasına rağmen botoks hakkında bilinmeyen çok şey vardır. Yakın bir zamana kadar pek çok nörolojik hastalığın tedavisinde kullanılan botoks, son yıllarda estetik amacıyla yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.

Botoks ’un yılan zehiri olduğuna dair yanlış bilgi vermesinden dolayı, bir çok kişi botoksun yılan zehiri olduğunu zannediyor. Botoks bir bakteri toksinidir yılan zehiri değildir.

Bir toksindir. Tedavi için kullandığımız ve tedavilerde bize yarar sağlayan ilaçların hepsi yüksek dozlarda alındığında zehirleyici etkileri vardır. Bu, herkesçe bilinmektedir. Bir ilaç, yüksek dozlarda alındığında zehirleyici etkisi oluyor diye normal dozlarda kullanımını da yapmamalıyız ya da hasta bu kullanımı ret mi etmeli? Elbette hayır. Bir ilaç doğru bir şekilde kullanılırsa yarar verir, yanlış kullanılırsa zarar verir. Bu basit kural, hemen hemen her ilaç için geçerlidir. Botoks için de aynı. Normal bir şekilde kullanıldığı takdirde hiçbir toksik etkisi olmayan bir maddedir. Bu nedenle, adının toksin olmasında dolayı sizde herhangi bir çekince oluşturmasın, zehirleyici bir etkisi olacağına dair bir endişe olmaksızın, gönül rahatlığıyla uygulanabilir.

Tüm vücudumuz beyin tarafından kontrol edilir. Herhangi bir hareketi yapmak istediğimizde beyinden çıkan hareket komutları, sinirler aracılığıyla kaslara iletilir ve sinir tarafından uyarılan kas da harekete geçer. Yine ter bezleri de sinir sisteminden çıkan komutlarla çalışır. Botoks, sinir uçlarında iletişimi sağlayan moleküllerin salgılanmasını durdurarak, sinirlerin, çalıştırdığı organlar ile arasındaki iletişimi keser. Bu durumda beyinden gelen komutlar, sinirlerin çalıştırdığı organlara yani kaslara ya da ter bezlerine ulaşamaz ve o organın, yani kas ya da ter bezlerinin çalışması engellenmiş olur.

Tıpta birçok alanda, botokstan, bu etki mekanizması sayesinde yararlanılır. Felç hastalarında kas kasılmalarını önlemede, tik dediğimiz farkında olmadan yapılan mimik hareketlerinin tedavisinde ve şaşılığın düzeltilmesinde kullanılır. Estetik cerrahlar ise çoğu zaman mimik kaslarının hareketlerine bağlı olarak belirginleşen dinamik yüz çizgilerini belirginliğini yok etmek için, aşırı terlemeyi azaltmak için ve kas gerginliğine bağlı oluşan migren ağrılarını tedavi etmek için botoks kullanır.

Yüzdeki mimik kaslarının yıllarca hareket etmesi sonucunda, üzerindeki deride de katlanmaya bağlı oluşan çizgiler yerleşik hale gelir. Bu çizgiler, kas hareketlerinden kaynaklandığı için bunlara dinamik çizgiler adını veriyoruz. Örneğin alındaki yatay çizgiler, kaşlar arasındaki dikey çizgiler, göz kenarlarındaki kaz ayağı dediğimiz çizgiler ve ağız çevresindeki dikey çizgiler dinamik çizgilerdir. Yüzün üst kısmındaki alın bölgesindeki dinamik çizgiler yaşlı, yıpranmış bir görünüm, iki kaş arasındaki çizgiler ise çatık kaşlı, kızgın bir bakış ifadesi verir. Yüzdeki mimik kaslarının hareketleri botoks uygulandığında zayıflar, hatta kas bir süreliğine hiç çalışmaz. Kasların hareketlerindeki zayıflamadan dolayı üzerindeki derideki kas hareketleri ile ortaya çıkan çizgilenmeler de yavaş yavaş silinir. Sonuç olarak kızgın, yaşlı, bezgin gibi görünen yüz ifadesi de giderilerek daha genç, daha canlı bir ifade kazanır.

Botoks, ter bezlerine de uygulanabilir. Bu şekilde ter bezleri ile onları çalıştıran sinir uçları arasındaki iletişim kesilir. Böylece ter bezlerinin aşırı çalışması engellenmiş olur. Çoğu kişi özellikle koltuk altı terlemesinden dolayı büyük rahatsızlık duyar. Özellikle yaz aylarında herkeste koltuk altı terlemesi olur. Bu durum, hem kişinin kendisini hem çevresini kötü bir ter kokusu ile rahatsız eder. Botoks koltuk altı terlemeleri için uygulanacaksa yaz öncesi özellikle mayıs ayı en uygun aydır. Mayıs ayında koltuk altı botoks enjeksiyonu yaptıran bir kişi bütün yazı terleme ve ter kokusu problemi olmadan geçiriyor. Diğer taraftan bazı kişilerde mevsimle ilişkisi olmaksızın avuç içleri ve ayak tabanları da çok yoğun terleyebilir. Avuç içinin sürekli terli olmasından dolayı tokalaşmaya çekinen hastalarım bile vardır. Aşırı terlemeden dolayı şikayeti olan ve bu durumu sosyal ve psikolojik bir problem haline getiren kişilerde botoks uygulaması ile oldukça başarılı sonuçlar alınıyor. Yapılan bu enjeksiyon terlemeyi azaltıyor ve buna bağlı oluşan ter kokusu şikayetini de ortadan kaldırıyor.

Botoksun migren üzerine etkisi yakın zamana kadar bilinmiyordu. Migren hastası olup da, yüz bölgesindeki kırışıklıkların düzeltilmesi için botoks enjeksiyonu uygulanan hastalarda botoks enjeksiyonu uygulamasının ardından migren ataklarının düzeldiğinin fark edilmesiyle bu tedavi tesadüfen keşfedilmiş oldu. Migren ağrılarının büyük bir kısmının altta yatan nedeni baş bölgesindeki kasların gerginliğidir. Migrende ağrı ataklarına neden olan kasların gerginliği ortadan kaldırılırsa yani kaslar gevşetilirse, migren ağrılarına neden olan faktör de ortadan kaldırılmış olur. Migren tedavisinde birçok ağrı dindirici ilaç kullanılıyor. Ancak botoksun en büyük avantajı, botoks ağrıyı dindirmiyor, ağrının ortaya çıkmasını engelliyor. Migren hastalarının % 80-90’ı botoks -tan yarar görüyor. Botoksun migren tedavisindeki etkisi yaklaşık 4 ay sürüyor. Yani bir botoks uygulamasından sonra 7-10 gün içinde etkisi başlıyor ve 4 ay boyunca ağrısız bir dönem yaşıyorsunuz. Etkisi 4. ayın sonunda geçmeye başladığında tekrar yeni bir uygulama yapılması gerekiyor.